poesía (galego): MARUXÍA

                            Maruxía 

proxecto paralelo son VIVIANNE DE SILVA e MARÍA ALONSO, poesía en recital bilingüe (portugués-calquera outro), textos de María, traducción de Viv. Directo no Uf Negra Sombra, Vigo, nos recitais do Círculo Poético Aberto Negrasombra. A partires do minuto 6 do vídeo...
https://youtu.be/ydjh709pPIE
        

   ÍNDICE:

  Estar xorda...
  Chámanno  língua...
  De noite, meus versos...
  Ferven os caldos...
  Ao mar fáltalle cal,...
  Diluvados no zume do tempo,...
  Acedo...
  Sigo no mesmo...
  Volveu o gusto...
  Eiche contar dún avío...
  O indefendible abriuse paso,...
  Din que din...
  Segues ti...
  Carne de anguía,...
  Hai algo mellor...
  Din que mañán chora...
  De onde ves ti...
                    Amantes das cidades...
                     Acadan...
                     Ardora...
                     Prisa de furna...
                    Asubían as loitas...
                    Quen veu un boi...
                    Fainos falla...
                    Viches o meu?...
                    Se pasara eu pola túa rúa....
                    Flotan os desexos...
                    Tes ti...




Estar xorda
é névoa cara o mundo,
medio tatexo,
desdebuxado,
é unha claridade
tola e suave,
estar xorda
non é grave,
é querer quedar mais lonxe,
nun pensamento
paisaxístico,



                                      é como ter o pelo longo
                                               e escoitar o mar
                                                   dende os beizos
                                               dunha propria caracola,



estar xorda
é inventar o
mundo dende
adentro e ter
moi boa opinión
da nada que ruxa fora,
unha fervenza
curiosa da rúa,
da xente lonxe,
afastada,

                                 estar xorda
                        é unha mirada,


cando quedas
      xorda quedas soa,
          teu chapeu no ar,
                        na boca
                   dos demais,
                          voando
                      e os teus
             cabelos ó sol,
                   a túa pel
       que non acorda
               da corda,
        estás xorda,


              sábelo tanto
               que din que
               o inventaches,
              quédache
              moi fino
              dicir sempre
               que sí,
               non hai
               mais xesto,            

                             estar xorda
                                  é mesto,  
                               

aceno descriptivo
de avoa que morreu
dicíndoo todo,
derrota absurda da cor
frente a forma,
escuro crarividente,
carencia da
profundidade perniciosa,
ambivalencia de
tantos motivos,
carreira gañada
no sitio de xantar,

man que brilla
no paseo,
liñas no chan,
  verbas de linguas
                adornando
       orellas bocexantes,
                       estar xorda
           é un intre,
    un antes,                                      son tódalas cousas
un non sei                                  diante que non cantan,
cando vendrá,                                 a mudez das outras,
                                                    a comuna dos demáis.
                                         
                                                                                                                   
recuncho narrativo
dun interior
abafado de vida,
ferido e ledo
da inspiración,
unha decisión
de porta aberta diante,
pechada elegantemente,
rachada polo tempo,
un chisco de indecisión,
un negocio bravo
de pisado forte,
o ruído dun futuro
convidado a resistirse.

                           quedar xorda
é o purgatorio das almas
boas, que queren
saír do silencio,
para faser
un pouco
de mal,


                               alimento
       engaiolado
             na tona
     da superficie,

              ledo
       no fondo
          do mar.









                 Chámanno  língua 
                porque eche un canto,
              mensaxe fuxido que
             gotea da paisaxe,                    e ten o sexto
           susto de aceno                       sentido
         que queda en nada,                no paladar.
       líquen  na gorxa
      de bico galego,                   Chámanlle língua
    té cor de asubío                porque quéimase,
   de paxaro,                        agrada e
  mo das a modo                dúrmese nos
 e co xeito,                         beizos,
 dito, ben feito,                  anda solta
bendito                                  e
 e moi distante                     non
 da dor.                                 pode
              O chaman                 calar.
   lingua por húmida
     e por mollada, por
      diren as cousas
        que levas na punta
           e por ter dentes
             para rematalas,
                o chaman língua
                    porque é un músculo
                         e hailo que exercitar




De noite, meus versos
arrecenden ós teus,                                    
edade loca, apoderada
de sonos,

medra       agochada unha
sem     ente non marchita,
m    edra sen saber por qué,
c   ara o sol e sen remedo,

de    noite                  os versos
son       escuros         na súa núa
crari                          dade
e de    ciden           encher
e     son queridos
        por nos,

                   tenros,
                 que case
os tocamos,

apalpados
pola nosa
sombra.





Ferven os caldos
e escóitanse
os fumes,
cousas que quedaron
soltas no ar
compoñendo unha
foto leda de
sol na cara,

rízanse as faldas,
vin mandiles
e pasteles,
os nenos durmiron
arroupados,

vin da man
pequenos
e vin pequenos
ó colo,

vin carros
e vin
apretados
os cartos,




nais, como guerreiras,
fixeron unha soldadesca
de cadro antigo,
altas as botas,
puntillas acariñando
os ollos meus,

vin ollos metálicos
de lembranza dixital
e vin paxaros ó lonxe,
que sempre ollando ó mar
chegas ó horizonte,

vin barbas, vin beizos,
vin viño e amei,
meus pasos, camiño
e da festa xa non sei
qué veu,
qué deu
que a xente ficou
ó meu lado,
ó meu carón,



fitadas  escuras
esquecéronse nunha
cunca e as
liñas vermellas
do poema
sentaron conmigo
nun abstracto
ir e vir
do meu
pobo,
disfrazando
as portas
abertas
co
cheiro
novo
da reconquista.








Ao mar fáltalle cal,
é todo area, area, area,

ficamos nos alí, cos
osos esmagados
na beira, esquecendo
o tempo
marcado nas ondas,

escoitando na súa
respiración a nosa,

inda hai que
velo nu, brazadas
suaves que levan ó
fondo, co frío
que nos tapa
vamos indo,

a roupa nas rochas,
acougando as nosas
esperanzas ledas,
e nos, a
nadar cara o faro eterno,
contruí-la torre de sable
co polvo do noso corpo
bicando o fondo,
que non chega,

a marea lévanos
de volta á praia.











Diluvados no zume do tempo,
          auga da lembranza,
          cheiro de esperanza,
          limpo amor verdadeiro,

diluvados en compañía,
           en roce de agarimo,
           no compartir, coitelo,
           garfo,  pan, a mirada,
           arumes de xantar
           nun sitio privado,

diluvados na loita
          de ter forza nas mans,
          na paciencia que deixa
          as angoixas  en calma,

diluvados nos cantos
          dos cantares fermosos,
          os amores galegos
          enfrontados ó mar.









   Acedo
percorrindo
  gorxa,

tanto que
 dicirlle
    á terra.








Sigo no mesmo
bar de sempre,
fotografía analóxica,
costumbrista,
da miña bebida
favorita,

que non era eu
a que desoía,
que fun a que debía,
que non me perdín,

agora estou posando,
sentada soa,
cos coitelos de punta,
cos ollos abertos
namentres durmo,
coas orellas postas
na música,
deitada
nas miñas
 mesmas, tenras,
vellas costumes,
como banda
sonora
de carreteira
local,


aínda atoparasme eiquí,
sempre o soubeches,
cos mesmos pensamentos,
o mesmo corpo,
na mesma posición,

eu non che faiarei,
definición do
berro do erro
e a sintaxe,

eu son a laxe,
o peirao,

a cotío
soa o son
da nosa
canción.









Volveu o gusto
polas coráis polifónicas
e  caeuse  na conta
do canto do arneirón,

eu estou agora
na beira, escoitándoo,
a mar, que ruxeruxe,
a pouquiños,
quere
subiren
xa,


profundas lagoas,
que encheis de novo,
profundas porque
sempre estades,
catedrais do mar,

e isa profundidade
e a de ficar,
coma as verdades
que queren quedar,

ai, arneirón,
entrechoca valvas,
bicos o ar!

son a que truxen
os ollos do río,
doces e escuros,
a mirar ó mar,
gardarei as flores
que collín na floresta,
que as ondas saladas
non as saben mollar,
téñoas prantadas en min,
eu son a terra que queda
nas rochas,
vexo no lonxe, nas barcas,
que pódese navegar,

non as flores,
as flores quedan,
xuntas, pegadas,
doces como arneiróns,

eu as levo,
o levo todo conmigo,
a marea da memoria
traeralas entón.


Eiche contar
dun avío                              
que cae do ceo,                      
                                             
é unha sorte                            
de luz que                                
só ilumina os cegos,

unha sorte
de chuvia
que molla
só os da terra,

é unha sorte
de son que
so soa
no con,

unha
sorte de
vida que
fai como
a poalla,
das cidades
eiras, das olas
 montañas,
 ... ca tua sorte,
            o que ti queiras.







O indefendible abriuse paso,
  furou a zarza en mil follas,
  que arderon sen mais,

o indefendible era infinito
  e non daba queimado,
  cheira de lonxe, vese de cerca,
  arde nos beizos co
  bico perto do certo,

te-lo seu calor nas meixelas,
te-lo ó teu carón,

ruxe en lingua de fogo
  milagreiro, tan imposible
  e indefinible, só por seu aspecto
  evidente, porque é evidente que é
  indefendible.





              Din que din         
          as olas as
    cousas pequenas,
 feitas de bicos
ó chan
  doce das profondidades,

din que saen
         de dentro
                do peixe
                  e dos seus arumes
                                    tecen o leito
                                                      da cor,

                  seica ¿non son
            as olas do vento?
         chiscos do mar
que quere voar,
                               asubíos de
                        gaivota, feitos
              de perfume salgado,

ditos que xogan
                     na noite dos
amantes, as ondas
                    tolas, ditos de neno
lambéndonos cada
           rocha, que somos


  chuchameles
dos escuros
          beizos,
      lóstregos nos
   seus cabelos rizos
                     e nais
    do sagradísimo
  neno,

a única criatura
      que pode rir
    diste mundo
     seco e
      que mama das
chuchas das
cumbres da terra,
   o seu fillo
         co ceo,

din que din
   as olas cousas
               pequenas
e non,
e non
       é pequeno
                       o mar.





Segues ti
namorada,
vixiante e
decadente
bella Europa?

tes os ollos
sempre postos
nas tazas baleiras,
voltas a rechear,

camiñas ainda
cos verdes do redor,
arrincando con amor
herbas e noxos,

limpando
do mandil un par
de bágoas esquecidas,
que caen coma nenos
que xogan,

fuciño hosco de nai,
beizo de nena tola,
brazo de arrincar do toxo


unha por unha
tódalas mentiras
voltas flor,

leda e decadente
vella Europa,
trocas o ceo co mar,
cheiras a lume
de lareira,

seica agora
vas con tacons á horta...
e qué?

nas ensaladas, canicas
dos teus netos,
flores  de plástico nos rincóns,
graffiti nos muros de pedra
que non cairán,

seguesme
cheirando
a muller forte,
ainda peiteada
de cor
fosforescente,



miro o teu sorriso
mexando á luz da lúa,
vagalumes nas beiras
dos camiños, que
faranche regresar,

segues ti namorada
de min?


poderei eu
levar
os cestos
dos teus pasos,
mestos
de cancions?

o teu xeito
 de oración,
o  levo no peito.














  Carne de anguía, ollos de refuxio húmido, escurecido, brillante a claridade na que bailan os insectos, que non afunde ó río, tebras de algas a carón das pedras, é todo comer e aturar o frío,

carne que tremola de nervio
irracional e automático,
feito do xeito fermoso
do remolino, non é
que  rabeas, dragón
suave, que ben sabes
de nadar,
                 ti es anguía
cando che collo, eu son
río nos teus ollos, miñas
son as  mans que xogan a
levarte e quen che fará
esvaradiza no ar,

non é que rabeas,
as túas saias
salpican
encaixes
vermellos,




queren de ti                              
a derradeira danza,                
                                                      trebón negro
                                                   de frescura,
non a terán,                                deseñado na
                                                   banda do río,
                                                    nos, pescudados  no
peixe-serpe do                              fío, non, non mos
paraíso,                                         deixes te calar,
rezarei polo teu                      
santuario me protexa                      carne de anguía                            
e a túa pel tirante                          levo nos pasos,
esconda en mi                          río na velocidade,  
isa forza                                  augas escuras    
do tirabuzón                            da liberdade,
da sorte na carne,                       río, camiño
que faite ceibe,                            do mar.










Hai algo mellor
que ter un amor
na palma da man,
telo no peito,

algo peor
que non te-la saia
para remangar,
que non ter ouveo
para te chamar,
que non ter praia
para remar,
que non ter o mar,

hai algo peor
que o cancro de mama,
que é telo
e non sabelo,

hai algo segredo
no cheiro do ar
e os namorados
sí saben voar,



hai algo pequeno
no descansar,
nas cousiñas ledas
que din as veciñas,

na linguaxe
meiga que levo
nos beizos,
que ven do luar
de fai centos,
centos de anos,
despois de centos
de amos,
que pasou por
centos de mans
e fixo dos lobos,
irmáns

e iso pequeno
é o corazón,
que se fose grande
ían ser as costas,
ía ser o cú de belcebú,
ía ser o imperio
e non a paisaxe,




hai algo mellor
que ter unha frase
na palma da man,
e é sacala
do peito,
a mensaxe.









             Din
        que 
       mañán
      chora, que
      os pacientes
     estoupan, que
     as gaivotas bican
    terra, din que mañán
  quedan en casa as guitarras
  espidas, as gorxas a tremolar,
  se mañán vai chorar,eu deixaré
  que durma o filme que fixéches,
  escea de dous ollos  parellos, que vai
   quedar sen final,
                           pero a min escólleme
     a chuvia de vixía no faro, e saio a
       refrexar nos charcos da rúa o
        amor  mesturado  do ceo
              polo chan.








       De onde
      ves tí,
       con esa cara
             de safado,
        sen equipaxe
      e o corazón
      no folgo,

    sen ninguén
     que che siga,
               subindo
            cara o fin
                desta montaña,
                            co sorriso
                                       baleiro
                                           do que veu
                                                       sair o sol,

seica deixaches
atrás outra montaña,
     unha mirada longa
    de nai que che vixía,
 que mira por teus ollos
   as túas novas paisaxes
e escoitache as historias
 de vandallo,
 de dragón,                                                                                      
                   
                                                                                                                       

     can liscando á lúa,                                                                                
          tenro de descanso
                         merescido,                                                                        
                  gorxa de ter sede,                                                                      
                  bico do que bebeu                                                                  
                               a soidade,                                                                  

                 lévanos a todos
                    no teu rastro                                                
                      sen edade                                              
                  e déitanos                                        
            na túa forza,

                    xogar cos
                            animais                
                                 é xusto o que        
                                     pídenos a raza.  










                               Amantes das cidades
                   escuras, tedes
                        ollos de diamante,

                          vides a min
dende o posicionamento
exacto do viandante,
nesa defensa oriental
        do esquecerse
           marchando,

devecedes a malleira
            boa dun sorriso
             que enche o peito,
                        erguido co aire
                                     infinito de
                                      todolos rincóns
                                          brillantes dunha
                                                           cidade negra,
estoupada de cor,

sempre lembrades
de poñelas mans
no chan se tropezades,

pódese bailar ao
fuxir das tebras.


Bellos amantes
da luz artificial,
que levan nos
ollos
o lume
das estrelas.










Acadan
feixóns de sons,
que non están
durmidos,
os nenos pillabáns,
ao carón
das
balaustradas
de madeira,


balaustres
son
eles de pé,
coa cariña
asomando
no solpor
do folk
soando,
no quentiño
do enriba
das escaleiras,



seica non saben
bailar e mais sí poden,

seica os estamos
esperando no salón,

namentres,
eles botan bos sorrisos
se lles petan as cancións,

seica tocamos
por iso.










Ardora,
         lume prata do mar
incandescente,
       frio no carozo da noite,
obscuridade da cor,

    alucinación de lúa nova
mollando a obra
   morta, repintada coa pel
da xente,
animaliños no noso
     maxín, enchido de maxia,

     desdebuxadas as liñas da man
debaixo do auga
 e a serea,
     de peituga relumbrante,
      botando o seu aloumiño
    na rede, bordadora...
             Ardora.










Prisa de furna,
éncheme os ocos baleiros
co chisco no ollo
que deixa no peito
as portas abertas do vento,


deixa a terra cha,
febre doente,
escuma por riba
e grolos de tódolo
tolo que ruxe


e
cóntanos dun
balance sen final.



   asubía o meu nome
         de cliente





fío das mans tendidas
en palmas abertas,
que estíranse
unhas sobre outras
e fan corda ata chegar



    calor nos furados,
      o fondo queda lonxe,
    altura que remeda
    buracos e distancia









Asubían as loitas
como páxaros voando,
como gaivotas famentas
cara os cantiles do pensamento.


Medran na paisaxe
pedras soltas.

Folgos sen costuras,
linguaxes da carraxe,
camiños que sendo os de sempre,
amosan rincóns escuros.

Salvaxes.

Te-la canción do frío
un arrepío de sono,
unha febre de asubío.


Seica asubiando
espertarás.










Quen veu un boi
no prado, non
pode ter mala lembranza
do campo, devecía
eu por un amor longo
e forte de cabalo no
monte, por unha
vida bonita de
pita que anda solta,
agora que me cercan
as liñas rectas e as
cores artificiais, aínda
teño os teus ollos,
de fera, que adormecen
nos meus, meu
fillo, que teño eu unha
paisaxe no espello
e unha linguaxe
local, axeitada
para nos, doada
maternidade, se é
fervenza
de toda-la beleza.









Fainos falla
unha espada
que bata,

os coitelos que
limpan o peixe
e nos deixan sen
pel son
delicados de máis,

os martelos,
que arrincan da
pedra lisas formas,
sonche demasiado
finos,
escachan, sen querer,
as nosas esperanzas,
o que fose eterno bloque,
forxado no corazón da
terra, queda
en anacos no chan,




fainos falla
unha espada,
coitelo-martelo-garfo,
que convirta a
beleza dos xestos
nunha linde
transformadora,

forte e afiada,
cravada nos
nosos medos
con ambalas-dúas
mans.













Viches o meu?
hai unha selva medrando
nas  beirarrúas, hai unha
estela de flores que
chega ao ceo,

hai  unha batalla tola
nos arredaños do toxo,
por deixar atrás o noxo
dos tecidos animais,
agás a tundra salvaxe
da terra en sombra,

que o sol non sempre
lembra os rincóns
onde descansan as cores,
onde deixei os amores
durmindo os soños tranquilos
deses regatos lixeiros
que cantan os nosos
sons sen medida,

nos seus ollos, a vida e
no meu nome,
a ferida vexetal
de enterrar tódalas
plantas extinguidas.










Se pasara eu pola túa rúa,
fachendosa e disfrazada,
falando en alto coa esmorga,
olladas de festa, diríasme...
volta,

cunha brincadeira
invasora, cun baile
bravo e tecido coas
plumas dun sombreiro,
falaría eu, rindo, do teu
alcume, bebendo
das fontes que me
achegan á túa man,
diríasme volve,
miña irmá,
volve,

pero non,
non quero,
hai cousas perdidas
nos soños que nos
chaman a voar,

se me ves pola túa rúa,
so serei pomba.








Flotan os desexos
na noite de San Xoan,
papeis escritos
con un fecho de viño,
ao queimarse voan
e as crianzas os miran,
as novas vagalumes,
as cinzas nosas,
flotan, non caen coma raios,
debuxos intraducibles,
quén sabe o que significan,
flotan, non pesan dabondo,
a modiño fuxen,
o meu, xa voou.



Podo lér a resposta
escrita nas brasas
daquilo que pedinlle
á noite de San Xoan.

Baña e volve eiquí
a quentarte,
ao calor da resposta,
escrita nas brasas,
daquilo que pediches
á noite de San Xoan.

Baña e volve eiquí
a quentarte,
os desexos flotan
na noite de San Xoan.





                                                                     gh
                                                                st
                                                         ...ghyk
                                                        shsji.…
                                                 mgc     dau
                                   chjsjkib             vtju
                                      x                   dghk
                             ¨                           put.`+
                                                         gfuy*
                                                         pio[
                                                         asf
                                     ,d               .pui
                                   fkjgñfkñirrgak
                                  "